Als een cavia

Cavia’s zijn meesterlijk in het verbergen van hun ziekte. Het is hun instinct om net te doen alsof er niets aan de hand is, terwijl ze in werkelijkheid doodziek zijn. Het zijn prooidieren en ieder teken van zwakte maakt ze een makkelijk slachtoffer voor roofdieren. 

Verborgen ziekte

Ik zit al bijna een jaar overspannen thuis. Ik voel me slecht, maar net als bij een zieke cavia, is er aan mij niets te zien. Ik heb de meest autisme onvriendelijke baan die je kunt bedenken met veel verschillende taken, ad-hoc klussen en oneindig veel stoorzenders. Als ik eerder had geweten dat ik autistisch ben en welke uitdagingen daarbij horen, dan was ik nooit aan deze baan begonnen. 

Hoewel het voor mij vanaf mijn allereerste werkdag een uitdaging was om staande te blijven, zien mijn collega’s geen verschil tussen mijn gedrag twee jaar geleden, toen ik me ziekmeldde en nu. Ze zagen absoluut niet dat het slecht met me ging en nu begrijpen ze niet dat ik nog niet beter ben. “Waarom ga je niet gewoon 32 uur werken als je 36 uur teveel vindt?,” stelde één van hen voor. Een ander vroeg zich hardop af of ik überhaupt nog ziek ben. 

Ik snap het, want wat mijn collega’s zien is iemand die ze altijd vrolijk begroet, iemand die lacht om grappen en die zelf grappen maakt. Maar ook iemand die nog steeds inhoudelijk mee kan denken en schijnbaar zonder problemen een paar uur lang scherp kan zijn tijdens een bespreking.  

In de laatste weken voordat ik uitviel zagen mijn collega’s niet dat ik, doordeweeks geen oog dicht deed en in de weekenden bijsliep. Dat ik actielijstjes keer op keer herschreef, omdat ik het overzicht totaal kwijt was. Dat ik na ieder gesprek en ieder overleg nog urenlang bezig was om te analyseren wat er gezegd was en of ik niets verkeerd had gedaan, desnoods tot diep in de nacht. En dat het bij het lezen van mailtjes leek alsof de berichten letterlijk in mijn oor geschreeuwd werden, zo hard kwamen de boodschappen bij me binnen. 

En ook nu ik een deel van mijn werk weer heb opgepakt zien collega’s niet dat ik op mijn ‘vrije’ dagen deels op de bank lig om bij te komen. Dat mijn been pijn doet, omdat mijn spieren ongewild samentrekken door de stress. En dat alle vraagstukken, die ze terloops bij me droppen, 24/7 in mijn hoofd blijven rondspoken. 

Hoe gaat het met je?

Wat je aan de buitenkant ziet komt niet overeen met wat er bij mij aan de binnenkant gebeurt. Ik weet dat de vraag “Hoe gaat het met je?” wordt gesteld uit beleefdheid en meestal niet uit interesse, en dat het absoluut geen uitnodiging is om uitgebreid uit te wijden over de dagelijkse beslommeringen. Ik zeg dan ook structureel, met een glimlach op mijn gezicht, “Prima”. 

Maar zelfs als iemand wel doorvraagt, dan vind ik het nog steeds erg lastig om te vertellen hoe ik me precies voel. Ik weet gewoonweg niet altijd wat ik voel. Ik voel mijn lichaam slecht aan en gedachtes zijn een warboel waar ik zelf soms niets van snap, laat staan dat ik er woorden voor kan vinden. Het gevoel van nu kan ik moeilijk beschrijven, maar dat van het verleden kan ik nog moeilijker terughalen. Ik lieg dan ook niet als ik zeg dat ik oké ben, terwijl ik een uur geleden nog zat te huilen. En dan het dilemma om te bepalen of het goed of slecht met me gaat. Waar ligt de grens? Wanneer is iets slechts ongemak en wanneer is het geoorloofd om ziek thuis te blijven? Ik ben geneigd om de lat hoog te leggen en pas op te geven als ik bijna omval.

Prooi

Tot slot vind ik het lastig om de controle los te laten. Ik ben bang om mijn emoties de vrije loop te laten omdat ik er dan in verdrink. Maar ook omdat ik niet om kan gaan met de emotionele reactie van anderen. Als zij zich zorgen maken, als ze vragen gaan stellen of dingen voor me willen regelen, dan heb ik niet alleen last van de prikkels in mijn hoofd, maar dan krijg ik die van hen erbij. Daarom verberg ik niet alleen onbewust, maar soms ook bewust mijn ziekte voor de buitenwereld, om net als een cavia niet ten prooi te vallen aan roofdieren of in dit geval mensen die zich met mij bemoeien. 

Eva