Anders is ook normaal

Tijdens mijn studietijd riepen mijn beste vriend en ik geregeld vertwijfeld: “Wat is normaal?” terwijl we wapperend met onze armen door de kamer dansten. Toen vonden we dat hilarisch, maar ik heb nog vaak teruggedacht hoe raak die vraag eigenlijk was. Want wat is normaal? En wie bepaalt dat? 

Leerschool

Mijn studententijd was één grote leerschool voor mij op sociaal gebied en tijdens die ontdekkingstocht deed ik nogal eens dingen die afweken van de norm. Ik herinner me een feestje in onze studentenflat. Met een mix van spanning, weerstand en enthousiasme had ik de uitnodiging geaccepteerd en die avond vertrok ik opgetut en wel naar de betreffende kamer waar het feest al in volle gang was toen ik de deur opentrok. Ik bevroor. Mijn oren deden pijn van de harde muziek en het schelle gelach, en ik werd misselijk van wolken parfum vermengd met gebraden kip en zweet. 

Na één blik in die kamer schreeuwde alles in mijn lijf: ik wil dit niet! Ik rende terug naar mijn eigen kamer, waar ik minutenlang met gesloten ogen tegen de dichte deur bleef zitten tot mijn adem weer rustig was. Ik was zo snel verdwenen dat niemand mijn exit had gemerkt. Die actie leverde me de geuzennaam ‘spook van Endepolsdomein’ op en dertig jaar later zou die anekdote een van de haakjes zijn waaraan de diagnose autisme werd opgehangen. 

Een andere opvallende actie was de dag tijdens mijn Amerikaanse stage waarop we met een grote groep studenten naar de Superbowl zouden gaan kijken bij een medestudent thuis. Toen ze mijn naam riepen om te vertrekken werd ik door paniek overspoeld, want er waren te veel losse eindjes: Wat moest ik zeggen tegen de wildvreemde mensen waar we op bezoek gingen? Hoe moest ik me gedragen? Hoe reageer je op de wedstrijd? En wat antwoord je op prietpraat? Ik kreeg kortsluiting en verstopte me onder het bureau in de computerkamer. Ook deze actie valt niet bepaald in de categorie normaal sociaal gedrag. Aan de andere kant: wie bepaalt wat een normale reactie is op paniek? 

Begrip

Lange tijd heb ik me geschaamd voor dergelijke acties. Wegrennen en verstoppen paste niet bij de versie van mezelf die ik aan de wereld wilde tonen, niet bij het beeld van hoe ik wilde zijn. Sinds mijn diagnose heb ik begrip gekregen voor mijn stuntelige gedrag. Ik vind het dapper dat ik probeer om mee te doen en ik heb compassie met mezelf als het sociaal even niet lukt. Volgens mij zijn compassie en begrip belangrijke sleutels voor een gelukkig leven. Er zijn zo veel mensen die afwijken van de norm, op welke manier dan ook. Hoog tijd dat we meer begrip krijgen voor dat andere normaal.

Sonja

Meer informatie:

• Blogpagina van Sonja: www.andersisooknormaal.com