Overleven en over delen

Daar sta je dan, 50 jaar jong, een liefdevolle relatie van meer dan 34 jaar, 4 prachtige, volwassen kinderen, een pasgeboren kleindochter en… een kersverse diagnose ASS. Met alles wat ik tot nu toe bereikt heb: mijn gezin, diploma’s, vaardigheden en een baan als docent, voel ik mij ineens piepklein en van capabele professional gereduceerd tot loser van de eeuw. Al mijn zorgvuldig opgeborgen gedachtes, twijfels, angsten en onzekerheden ontploffen in mijn hoofd en mijn vermogen om de schijn op te houden of gewoon er ‘een tandje bij te zetten’ lukt niet meer. In mijn hoofd is het een kakofonie van stemmen die overal analyses op los laten. Vanaf 2016 viel ik regelmatig voor een deel uit op mijn werk, ik modderde voort met verschillende diagnoses (depressie, burn-out, persoonlijkheidsstoornis) en met nog veel meer bijpassende behandelingen (medicatie, mindfulness, cognitieve gedragstherapie, etc.) Hoe graag ik ook wilde, terugkeren op mijn oude niveau lukte niet meer en tot mijn schaamte moest ik steeds concluderen dat de behandelingen niet het gewenste effect hadden. Na doorverwijzing en uitgebreid onderzoek is nu gebleken waarom. Ik wil er eigenlijk nog steeds niet aan, mijn overtuigingen zitten behoorlijk in de weg: als ik maar wat beter mijn best zou doen, als ik maar wat harder zou werken, als ik maar graag genoeg wil, als ik maar wat positiever ben, als ik de lat maar niet zo hoog leg…

Zoals in de film ‘Mind my mind’ zo mooi wordt gevisualiseerd, draait het mannetje in mijn hoofd overuren en een gedachtestroom raast 24 uur per dag door mijn hoofd. Er is nauwelijks plek voor iets anders en mijn lichaam staat in de survival modus. Op de goedbedoelde vraag hoe het gaat, kan ik oprecht niets anders antwoorden dan mijn inmiddels gevleugelde woorden ‘I’m still standing’. Het voelt alsof ik volledig gestript ben van mijn identiteit, wie ik dacht te zijn en wat ik dacht te kunnen. Ik twijfel over alles en onderwerp alles continu aan analyses: hoe ik moet handelen, wat ik zeg, wat ik voel, wat ik denk, wat ik wil en wat mijn toekomst is.

Daarnaast voel ik de verantwoordelijkheid om te blijven functioneren als de persoon die anderen zien, althans functioneren in het zorgvuldig opgebouwde beeld dat ik anderen heb voorgeschoteld: de stabiele partner, de liefdevolle en zorgzame moeder, de goedgebekte, sociale, vrolijke en energieke vrouw, de zelfverzekerde en capabele docent/collega. Ik weet in theorie echt wel dat deze persoon ook een deel van mij is, maar voor mij voelt het alsof ik uit twee totaal verschillende persoonlijkheden besta en deze zijn in mijn hoofd onverenigbaar. Zwart-wit denker als ik ben, ben ik óf de een óf de ander. Ik maak continu de overweging welk persoon ik moet ‘spelen’, waardoor het voelt alsof ik iedereen voor de gek houd en niemand mij echt kent. Ongetwijfeld doet iedereen dit in meer of mindere mate, maar ik raak verstrikt in al deze gedachtes. Laat staan dat ik openlijk durf te delen wat er allemaal in mijn hoofd gebeurt. Als ik al niet weet wat er allemaal gebeurt, hoe kan ik dat dan uitleggen of bedenken wat ik nodig heb aan support? 

Eerlijk zijn over je situatie en gevoelens mag in onze huidige maatschappij dan wel hoog in het vaandel staan, de werkelijkheid is dat ik bang ben voor de reacties en het oordeel van anderen. Ik heb inmiddels ervaren dat mijn angst niet geheel onterecht is. Reacties als: ‘die diagnose ASS klopt niet, want jij bent echt sociaal’, ‘als jij ASS hebt, heb ik het ook’, ‘iedereen heeft wel autistische trekjes’, zijn wellicht goedbedoeld, maar maken mijn twijfel en mijn overtuiging dat ik dingen beter voor mijzelf kan houden alleen maar groter. Het wakkert bij mij aan dat ik gewoon nog wat harder mijn best moet doen, mij moet gedragen en voelen ‘zoals het hoort’ en mij niet moet aanstellen. Uiteraard heeft het doorzetten en doorgaan mij heel veel gebracht, maar de kosten zijn ook te hoog gebleken. Ik sta aan het begin van een onbekende weg, vol twijfels, angsten en onzekerheden. Ik heb geen andere keus dan deze weg te volgen. Zoals ik het zelf wel eens verwoord: “Ik zal deze gifbeker helemaal leeg moeten drinken”, zonder dat ik weet wat de uitkomsten zijn. 

Anne-Heidi