Autisme VS de prestatiemaatschappij

“Waarom kun je niet gewoon mee met de rest?”, vroeg de zorgcoördinator van mijn middelbare school moedeloos toen ik me wéér had laten ziekmelden. Als jonge vrouw met autisme in de huidige prestatiemaatschappij is dit een vraag die ik mezelf vrijwel dagelijks afvraag. Een vraag die, met de juiste zorg, voorkomen kan worden. 

In 2018 kreeg ik de diagnose autismespectrumstoornis (ASS), wat niemand zag aankomen. Ik ben namelijk één van de betere studenten, ik heb sociale contacten en ik oog niet anders dan mijn leeftijdsgenoten. En toch werk ik ‘anders’. Zo camoufleer ik, om mee te kunnen in de maatschappij, (onbewust) mijn autisme: ik stop al mijn energie in het halen van goede cijfers, het hebben van sociaal contact en ik pas me zo goed mogelijk aan binnen de maatschappij. Ik heb hier de afgelopen jaren zoveel energie ingestopt, dat ik nu worstel met somberheid, oververmoeidheid en overprikkeling. 

De huidige prestatiemaatschappij is mijns inziens niet ‘autisme-proof’. Dit is ook terug te zien in verschillende onderzoeken die concluderen dat mensen met autisme het moeilijk hebben in de huidige maatschappij. Verbazen deze conclusies mij? Nee, voor mij voelt de prestatiemaatschappij namelijk regelmatig als een eindeloos gevecht. Een gevecht waarvan ik soms vergeet dat ik het kan winnen. Een gevecht dat me mentaal uitput, maar dat me ook steeds meer weet te vertellen over wat wél helpend is.

Mijn psycholoog heeft de afgelopen twee jaar herhaaldelijk een stop weten te zetten in mijn gevecht om maar door te willen gaan. Achteraf zijn deze momenten ontzettend belangrijk geweest. Ik kreeg namelijk rust, men had geen verwachtingen meer van me en ik kon weer opladen. Daarnaast hebben deze momenten mij bewust gemaakt over het feit dat ik niet altijd mee hoef te gaan met de rest, dat ik niet continu hoef te presteren en dat ik me niet altijd hoef aan te passen aan de maatschappij. Het is namelijk oké om een paar stappen terug te doen. Waarom zou ik immers als jonge vrouw met autisme moeten lijden om te kunnen presteren in deze maatschappij?

De vraag zou dus niet moeten zijn waarom ik niet ‘gewoon’ mee kan gaan met de rest. De vraag zou moeten zijn hoe ik op een gezonde manier kan laten zien wat ik in huis heb. Het continu meegaan met neurotypische mensen is voor mij, en veel andere mensen met autisme, namelijk geen gezonde optie meer. Het is van belang dat er af en toe een stop zit in het eindeloze gevecht tegen de prestatiemaatschappij. Een paar stappen terug, die er uiteindelijk voor zullen zorgen dat er ‘autisme-proof’ gepresteerd kan worden. Een paar stappen die de huidige prestatiemaatschappij gelukkig ook accepteert. 

Naomi