De buitenlander-strategie

Inmiddels is het bijna 2 jaar geleden dat ik met een grote hutkoffer, rugzak en reismand met kat op de trein stapte naar Praag. Ik was 39 en ik vertrok naar het buitenland. Ik had in Praag een baan gevonden, maar ik kende er verder niemand. 

Ik had het in Nederland toch prima voor elkaar: hoogopgeleid, bijna 10 jaar een interessante baan bij een betrouwbare werkgever, een eigen appartement, hobby’s en mensen om me heen. Toch bijna alle hokjes van het gemiddelde Nederlandse verwachtingspatroon afgevinkt! Wel was ik een paar keer uitgevallen, en ontbraken er puzzelstukjes in mijn band met mensen.

Op mijn 34ste leidde een crisis uiteindelijk tot een echte diagnose: ‘ASS’. Nu kijk ik er op terug als het beste dat er in mijn leven is gebeurd. In de jaren daarna kreeg ik fantastische begeleiding en vielen er veel emoties, ervaringen en onbegrip op hun plaats. Het is toch wonderlijk wat een extreem toeval het is om de juiste psycholoog te treffen, die een diagnose stelt waar je wat aan hebt, en je doorstuurt naar een begeleider die bij je past! 

Kortom, het leven werd beter; nog steeds – zoals ieder leven – met regelmatig een dal, maar de gemiddelde tevredenheidsscore ging stapje voor stapje omhoog. De kracht van mijn ‘ik’, de zekerheid dat het goed is, hoe ik het doe, en de rust en het vertrouwen om mensen en dingen los te laten, alles groeide. Ik had niet verwacht dat mijn verhuizing naar het buitenland daar nog zo’n grote schep bovenop zou doen, maar dat is wel hoe ik het nu ervaar. 

De Buitenlanderstrategie

Recent kwam ik op het YouTube kanaal ‘Autism on the inside’ een video tegen over de Buitenlander-strategie. En daarin herkende ik mijn ervaring van de afgelopen twee jaar. Paul Micallef legt deze strategie in de video als volgt uit:

“Wanneer ik mijn best doe om me aan te passen, lukt dat vaak toch niet goed genoeg, maar als ik een goede reden heb om er sowieso niet bij te horen, dan ben ik opeens interessant en speciaal.”

Hij ervoer dit in de tijd dat hij als backpacker maandenlang door Europa zwierf. Wanneer je met mensen bent die min-of-meer op jou lijken, verwacht de maatschappij dat je je aanpast. Als je dat niet doet, is het moeilijker om geaccepteerd te worden. Maar als je in het buitenland iets doet dat niet binnen het lokale verwachtingspatroon past, dan ben je gewoon ‘een buitenlander’, en dus een beetje vreemd. En vaak word je juist extra gastvrij benaderd als je een vreemdeling bent, want je bent interessant! Ik krijg dan niet het gevoel dat ik niet voldoe, maar juist dat ik gezien word. En dat is heel fijn!

Dus woon ik nu in een stad van meer dan een miljoen mensen, waar ik de taal niet zo goed spreek, en de organisatie en normen van de maatschappij ook niet altijd snap. En dat levert veel ontspanning op, want ik hoef me geen zorgen meer te maken of ik wel voldoe. En ik kan gewoon mijn eigen gang gaan. Er zijn hier ook meer dan 200.000 buitenlanders en vele Tsjechen die hun eigen weg zoeken, die open staan voor de diversiteit die de grote stad te bieden heeft, en dus ook open staan voor mij.

Paul legt uit dat de buitenlander-strategie ook in je eigen omgeving kan werken, maar dat heb ik nog wat minder ervaren. Hij geeft onder andere het voorbeeld van een groep waarin je de enige bent van het andere geslacht, en dat herken ik wel. Het gaat er vooral om groepen te vinden die divers zijn, en waar die diversiteit (en dus ieders anders-zijn) ook expliciet wordt gewaardeerd. Daarbij vinden de leden van de groep elkaar dan verder op een gedeelde interesse. Zo ben ik dit jaar een groep begonnen die op basis van artikelen uit Tsjechische opinieweekbladen in het Tsjechisch, en later op de avond in het Engels, over politiek en geschiedenis discussieert. We zijn met zeven nationaliteiten, en het is zo leuk om de avond samen door te brengen!

Die toekomst

Natuurlijk heb ik soms vragen over de toekomst, en voel ik me soms onzeker. Gaat het financieel allemaal lukken? Hoe moet dat als ik ouder word? Hoe houd ik de balans tussen de geborgenheid van mijn familie in Nederland, en de behoefte aan verwachtingsloze vrijheid? Ongetwijfeld zullen er moeilijke momenten komen, maar voor nu laat ik die zorgen los. En dit gevoel van vrijheid neemt niemand me nog af!

Suzanne

Meer informatie:

• Youtube – Autism on the Inside, the Foreigner strategy